حذف سهمیه یا کاهش سهمیه آرد بهطور قطع به دلیل تخلفات نانوایان بوده است که آرد دولتی را دریافت و بهجای تهیه نان آن را خارج از شبکه با قیمت های آزاد به فروش رسانده اند. زیرا به هر میزان که آرد به نان تبدیل و به مردم فروخته شود ،به همان میزان در دوره بعدی تخصیص آرد، نانوایان سهمیه آرد دریافت می کنند.
این بدان معناست که آرد از نانوا کسر شده که تبدیل به نان نشده و به شکل آزاد با ارقام بالا به فروش رسیده است که همین امر باعث می شود در برخی موارد نانوایی ها ساعتهای کاری خود را کاهش دهند یا اینکه محدویتهایی در عرضه نان به مردم ایجاد کنند.
پیش از این، سهیمه آرد نانوایی ها به صورت دستی اختصاص مییافت که منجر به تخلفات و اجحافاتی در حق مصرف کنندگان و در نهایت باعث خروج آرد یارانه ای از شبکه نانوایی ها و قاچاق آرد میشد. با اجرای طرح هوشمندسازی نان، به تازگی در سامانه «نانینو» سهمیه آرد نانوایان به صورت هوشمند و سیستمی محاسبه و مشخص می شود.
سامانه نانی نو نزدیکبه 10 ماه است که فعال شده و بهطور خودکار تغییراتی در سهیمه آرد برخی نانوایی ها ایجاد کرده است؛ به طوری که طبق گزارش های اخیر، سهمیه آرد 300 واحد نانوایی در تهران صفر و سهمیه 600 واحد نانوایی روزانه یک تا دو کیسه آرد شده است.
در یک سال و نیم گذشته دولت با تجهیز نانواییها به کارتخوانهای هوشمند و بهتازگی راهاندازی سامانه نظارت برخط نانوایی های کشور، تشدید نظارتها بر مصرف آرد و نان را در دستور کار خود قرار داده است تا جایی که در سامانه هوشمندسازی یارانه آرد و نان، همه دادههای خرید و فروش و تراکنش نانوایی ها از سراسر کشور تجمیع و قابل پایش و تخلفات در این حوزه قابل شناسایی است.
بر اساس طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان، میزان آرد تحویلی به نانوایی ها طبق فروش تعداد نان به شهروندان محاسبه و ارائه میشود و تعداد فروش نان و تراکنش های کارتها قابل رصد است؛ یعنی دولت همه اهتمام خود را انجام داده تا آرد تحویلی به نانواییها بهجز نان مصرفی شهروندان، به مسیرهای غیرقانونی همچون قاچاق آرد، دامداریها و سایر مصارف نرود. این اقدام دولت موجب کاهش ضایعات نان شده به طوری که پیش از این «سید احسان خاندوزی» وزیر اقتصاد گفته بود: با اجرای طرح هوشمندسازی آرد و نان، مصرف آرد حدود 1.5 میلیون تن کاهش یافت که معادل صرفه جویی 27 هزار میلیارد تومان در هزینههای ملی است.
البته همچنان برخی نانوایی ها تخلفاتی را انجام میدهند، به طوری که مثلا دستگاههای کارتخوان هوشمند نان را در کشوی میز گذاشته و با دستگاه های کارتخوان معمولی مبلغ نان را از مردم دریافت میکنند و یا برخی به صورت علنی در کنار دستگاه کارتخوان هوشمند آرد و نان، یک دستگاه پوز دیگر قرار داده و پول خرید نان را از طریق آن دریافت میکنند که این موارد تخلف است.
این درحالی است که باید نانواییهایی که آرد با یارانه دولتی دریافت می کنند بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار هر عدد نان بربری ساده با وزن چانه 600 گرمی 2 هزار و 500 تومان، سنگک ساده با وزن چانه 650 گرمی سههزار تومان، تافتون سنتی با وزن چانه 250 گرمی یکهزار و 200 تومان، تافتون گردان (برقی) با وزن چانه 220 گرمی یکهزار تومان، لواش و تافتون گردان ماشینی وزن چانه 160 گرمی 500 تومان به فروش برسانند.